Akhan Kervansaray

Bu kervansaraya ön ve sol yan cephedeki beyaz mermerler nedeniyle "Akhan" adı verilmiştir.

Akhan Kervansarayı, Anadolu'nun güneyinden geçen İpek Yolu üzerinde, batı yönündeki son kervansaraydır. Mevcut ve restitüsyon kazısı sonrasındaki veriler değerlendirilerek, aslına uygun olarak 2008 yılında restorasyonu tamamlanmıştır. Kervansarayın kapalı bölümünün restoran amaçlı kullanımına da olanak sağlamak için, han dışında, yer altında mutfak ve depo bölümleri inşa edilmiştir.

Denizli - Afyon karayolu üzerinde görülebilecek olan yapı günümüzde şehir içinde kalmıştır ve Denizli'nin doğu girişinde yer alır. Anadolu Selçukluları'nın batıdaki son kervansarayı olan ve iki kitabesi bulunan Akhan sultan hanları şemasına uyan bir handır. Hanın iki kitabesi bulunmaktadır. Kapalı olan kısmı 1253 yılında, avlu 1254 de tamamlanmıştır. Yaptıran Vali Seyfettin Karasungur Bin Abdullah'tır. Kitabede II.İzzettin Keykavus'un adı geçmektedir. Simetrik bir plan göstermeyen kervansaray açık ve kapalı bölümlerden oluşmaktadır. Toplam 1100 m2' lik bir alan üzerine oturmaktadır, kare bir avlu ve derinlemesine dikdörtgen bir holden oluşmaktadır. Kapalı mekan derinlemesine iki sıra paye ile üç sahına ayrılmıştır. Ortada bulunan sahın yan sahınlardan daha geniş ve yüksek tutulmuştur. Üst kısım tonoz ile örtülmüştür. Sivri kemerli niş biçiminde portali, basık kemerli giriş kapısı ile yarım metre dışa taşmıştır. Üzerinde bulunan kitabesi ile oldukça sade bir görünüşe sahiptir.

Hanın avluya açılan taç kapısı geometrik ve plastik süslemeleri ile oldukça görkemlidir. Portalde görülen en önemli özellik ise, Konya-Karatay Han ile rekabet edecek derecede figürlü süslemelere sahip olmasıdır. Büyük ölçekli güvercin ve küçük ölçekli geyik, iki insan portresi, sfenks, kartal, aslan, ejder vb. hayvan figürleri, gamalı haç motiflerinin aralarına yerleştirilmiş, oldukça grift bir süsleme oluşturulmuştur. Mimarı bakımdan önemli bir şaheser olan Akhan'ın bazı bölümlerinde ince işçilik istemeyen kesme taş kullanılırken, avlunun güney ve batı cephesi orjinal düzgün mermer kaplamadır. Yapının içinde ve dışta devşirme taş malzeme yoğun olarak göze çarpmaktadır.

Açık bölümü oluşturan iç avlu çevresinde, girişe göre sol yanda revaklı bir bölüm ve üst katta sağ yanda ise bir hamam, bir eyvan ve iki kapalı oda bulunmaktadır.